بررسی تطبیقی دو قصیدۀ تائیۀ دعبل خُزاعی و طلائع بن رُزّیک در مدح اهل بیت (ع)

نویسندگان

سید مهدی مسبوق

اعظم دریا دل موحد

چکیده

دعبل خزاعی از نامدارترین شعرای متعهّد اهل بیت (ع)، در قرن سوم هجری است که در عصر عباسی می زیست. او چندین قصیده در مدح اهل بیت (ع) دارد؛ ولی شهرتش را بیشتر مرهون قصید? تائیه ای است که بعدها به نام «مدارس آیات» مشهور شد. موضوع قصید? او مدح اهل بیت (ع) ، رثای سید الشهدا (ع) ، هجو دشمنان آنان و دفاع از حقوق پایمال شده آن ها به دست خلفای عباسی و اموی است. طلائع بن رزّیک نیز از جمله شعرای نه چندان مشهور قرن ششم است که در دور? فاطمیان می زیست، او قصاید فراوانی در مدح و رثای اهل بیت (ع) از خود به جا گذاشته است. از آن جمله قصید? تائیه ای است که در معارضه با تائی? «مدارس آیات» دعبل و در همان وزن و روی سروده است. نوشتار حاضر در پی آن است که این دو قصیده را از نظر ساختار و محتوا بررسی و تحلیل نموده، وجوه اشتراک و افتراق و نقاط قوت و ضعف و شیوه های تصویرگری و واژه گزینی دو قصیده را بازگو نماید و میزان تأثیرپذیری طلائع از دعبل را از جنبه های مختلف مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سیمای اهل بیت در شعر طلائع بن رزیک

چکیده: طلائع بن رزّیک، از جمله شعرای متعهد شیعی در قرن ششم است که در دوره فاطمیان می زیست و در سالهای(549 -556 هـ) وزارت آنان را بر عهده داشت. دیوان او سرشار از مضامینی، در مدح و رثا ی اهل بیت علیه السلام و هجو دشمنان ایشان و بث الشکوی است و نشان از این دارد که، پرداختن به سیمای اهل بیت، وجهه همت او بوده است. خصوصیت بارز این گونه اشعارش، صدق عاطفه و اخلاص واقعی است. این امر را به راحتی از خلا...

مدح اهل بیت (ع) در دیوان بوصیری

مدح پیامبر(ص)واهل بیت (ع)در دیوان شعراجاری است . تبیین اوصاف اهل بیت (ع) با استناد به آیات و روایات ‘ سنتی است که اکثر مدیحه سرایان بدان پرداخته اند . در میان شعرا بوصیری بخاطر برده اش و دیگر سروده هایش از جایگاه ویژه ای برخوردار است ‘جایگاهی که شاعران قرون واعصار را به تقلید واداشته است. بوصیری در دیوان خود با اشاره به آیات قرآن و احادیث ‘ پیامبر را نذیر مبین و افصح من نطق بالضاد معرفی کرده و ...

متن کامل

مدح اهل بیت (ع) از منظر ابن معتوق

نقش قرآن در شعر دورهء اموی و عباسی نقشی مفهومی و غیر مستقیم است و اقتباس های ظاهری در شعر دورهء اموی که سمبل حاکمیت تعصب عربی است فقط در موارد نادری در جهت اندیشه های سیاسی به کار رفته است. در زمینهء نثر برخلاف شعر متون، کاملأ دینی و یا تحت تأثیر مستقیم پیام های دینی است. در دیوان شاعران مهم دورهء عباسی همچون شریف رضی و متنبی اقتباس قرآنی حضور ندارد، ولی شعر دورهء سقوط شعری است که آیات قرآن در...

متن کامل

مدح اهل بیت (ع) در دیوان بوصیری

مدح پیامبر(ص)واهل بیت (ع)در دیوان شعراجاری است . تبیین اوصاف اهل بیت (ع) با استناد به آیات و روایات ‘ سنتی است که اکثر مدیحه سرایان بدان پرداخته اند . در میان شعرا بوصیری بخاطر برده اش و دیگر سروده هایش از جایگاه ویژه ای برخوردار است ‘جایگاهی که شاعران قرون واعصار را به تقلید واداشته است. بوصیری در دیوان خود با اشاره به آیات قرآن و احادیث ‘ پیامبر را نذیر مبین و افصح من نطق بالضاد معرفی کرده و ...

متن کامل

بررسی اسلوب و مضامین شعری عبدالعظیم ربیعی در مدح و رثاء اهل بیت(ع)

«عبدالعظیم ربیعی»(1323-1399ق) شاعر معاصر خوزستانی یکی از دانش آموختگان حوزة علمیۀ نجف اشرف می باشد، که شعر خود را تقدیم به اهل بیت(ع) نموده و ادبیات خود را در خدمت به دین به کار برده است. وی در اشعار خود تحت تأثیر مضامین شعری نجف اشرف و با تقلید از شاعرانی چون سید حمیری، شیخ هاشم کعبی، سید حیدرحلی و...، با بهره گیری از کتب تاریخی- روایی به مدح و رثای پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) می پردازد. مدح و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب عرب

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

دوره 4

شماره 3 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023